Als je regelmatig met oliegesmeerde machines werkt of deze systemen beheert, is het je vast opgevallen dat er soms roodachtige oranje vlekken en residuen ontstaan. Dit verschijnsel staat bekend als vernisvorming en wordt vaak over het hoofd gezien, terwijl het ernstige gevolgen kan hebben voor de betrouwbaarheid en efficiëntie van je apparatuur.
Wat is vernis precies?
Vernis is een bijproduct dat ontstaat tijdens de afbraak van olie onder invloed van hitte en oxidatie. Het bestaat uit geoxideerde, koolstofrijke en polymere moleculen die zich samenklonteren tot een half vaste of vaste laag. Deze laag hecht zich aan metalen onderdelen zoals kleppen, tanks en leidingen. Het resultaat? Een dunne, vaak onzichtbare film die de werking van je systeem kan belemmeren.
Hoe ontstaat vernis?
De oorzaken van vernisvorming zijn divers, maar ze hangen vooral samen met de omstandigheden waarin de olie functioneert:
- Thermische oxidatie: Bij hoge temperaturen versnelt de ontbinding van olie, waardoor meer oxidatieve bijproducten ontstaan die kunnen uitkristalliseren tot vernis.
- Lucht- en vochtverontreiniging: Blootstelling aan zuurstof en vocht bevordert chemische reacties die vernisproductie stimuleren.
- Slechte oliecirculatie: Als olie niet goed stroomt, blijven schadelijke bijproducten langer in het systeem hangen, waardoor de ophoping toeneemt.
- Lichtblootstelling (UV-straling): Direct zonlicht of UV-licht versnelt de fotochemische afbraak van olie, wat zichtbaar is op de bijgevoegde foto’s.
Wat zijn de gevolgen?
De aanwezigheid van vernis in systemen kan leiden tot serieuze problemen:
- Verminderde efficiëntie: Zowel warmteoverdracht als mechanische prestaties kunnen afnemen.
- Verstopte regelkleppen: Vernis kan zich ophopen en kleppen blokkeren, wat de controle over het systeem bemoeilijkt.
- Temperatuurstijging: Door verminderde warmteafvoer kunnen componenten oververhit raken.
- Snellere slijtage: Lagen vernis kunnen leiden tot verhoogde wrijving en slijtage van lagers en andere bewegende onderdelen.
Hoe kun je dit voorkomen en aanpakken?
Het is cruciaal om vroegtijdig tekenen van vernisvorming te detecteren. Regelmatige olieanalyses met de juiste RULER en MPC-testen, visuele inspecties en het gebruik van conditie monitoring indicatoren kunnen helpen om de olieconditie te beoordelen. Bij het constateren van vernisvorming is het nodig om de oorzaak te achterhalen—denk aan het verbeteren van de filtratie, het optimaliseren van de bedrijfstemperatuur omstandigheden, of het aanpassen van onderhoudsprogramma’s.
Kortom, vernisvorming mag niet worden onderschat. Het is een duidelijk signaal dat de olie degradeert en dat je systeem aandacht nodig heeft. Door proactief te handelen, kun je de levensduur van je apparatuur verlengen en uitval voorkomen. Investeren in goede oliebeheersystemen en regelmatig onderhoud betaalt zich terug in betrouwbare en efficiënte operaties.